Platon Düşüncesinde Tekhné: Sanat ve Felsefenin Ortak Kökeni Üzerine Bir İnceleme

Platon, Politeia (Devlet) diyalogunda psukhê'de (psyche, nefs) soz konusu bir "sahne degistirme" (periakteon) fiili olarak betimledigi felsefe (philo-sophia) faaliyetinin, metin uzerinden mumkun bir muhakemenin konusu olamayacagini, hem diyaloglarinin tumuyle sahne ekseninde bir oyun senaryosu olusunda hem de dogrudan mektuplarinda cok acik bir bicimde ortaya koymustur. Buna ragmen, Aristoteles'ten baslayarak gunumuze dek 'felsefe', tumuyle zihinsel kurguda bir kavramsal yorum olarak anlasilmaktan ve tanimlanmaktan kurtulamamistir. "Platon Dusuncesinde Tekhnê" bir kitap olarak Platon dusuncesinde fiil esasinda belirlenen philosophia'nin, sanatin kokeninde yer alan sozcuk olan tekhnê esasinda ve ustasi sophos (bilge) ekseninde nasil tanimlandigini ortaya koymak amaciyla, diyaloglari simdiye dek yapildigi gibi yazarinin olusturdugu kendi ic yapisinin kurulus ilkesini hice saymak yerine, aksine temel alarak, muhatap duzeyleri bakimindan tasnif eden ve mevcut diger tasnif olcutlerinden (zaman sirasi, tarz olcumu vs.) oldukca farkli bir okuma onerisi sunuyor. Sonrasinda ise elde edilen bu yeni olcut uzerinden, Platon sonrasi dusunce tarihinin donum noktalarinin, sanat ve felsefe ortak eksenindeki kavramlar temelinde elestirel bir yorumunu yapiyor. Sirasiyla; Aristoteles'te katharsis (arinma), Kant'ta Erhaben (yuce), Nietzsche'de Rausch (cosku) ve Heidegger'de alêtheia (sakli olanin acilmasi olarak hakikat) uzerinden sanat ve hakikat baglaminda bir dusunce tarihi elestirisi hatti olusturuyor. Son kisimda ise sanat ve felsefenin gunumuz sanati icindeki anlamina yonelik bir adim olarak, sanati Kant'tan sonra estetik dusuncede kabul edilen yonde bicimsel degil icerigindeki kurucu mimetik fiil temelinde anlayan bir yaklasim incelenerek ortaya konuluyor. (Tanitim Bulteninden)